Utrecht, 10 december 2024 – Vandaag worden de resultaten van fase 2 van het ZonMw-project Maatschappelijke acceptatie van vrouwspecifieke aandoeningen gepresenteerd. Dit project, geïnitieerd door de Nederlandse Vereniging voor Obstetrie en Gynaecologie (NVOG) en WOMEN Inc., is uitgevoerd in samenwerking met patiëntenorganisaties, bedrijfsartsen, huisartsen, seksuologen, het Kennisinstituut Medisch Specialisten en gezondheidseconomen. Het project heeft één duidelijke boodschap: het gebrek aan aandacht voor vrouwspecifieke aandoeningen veroorzaakt onnodig leed én leidt tot maatschappelijke problemen en kosten die we ons niet langer kunnen permitteren. Deze aandoeningen dragen bij aan een jaarlijks ziekteverzuim tot wel 60.000 FTE in de zorg dat voorkomen kan worden in een sector waarbij de tekorten al zeer nijpend zijn. In de zorg is 85% vrouw en in de afgelopen 5 jaar heeft 50% de zorg verlaten dit maakt dat we binnen 4 jaar al een tekort dreigt van 130.000 FTE. Met meer kennis en inzicht is een belangrijk deel van dit probleem op te lossen.

Als concrete stap naar die verandering worden vandaag drie nationale agenda’s gepresenteerd voor drie veel voorkomende vrouwspecifieke aandoeningen: bekkenbodemproblemen, cyclusproblemen en cyclusgerelateerde buikpijn en hormoongerelateerde problemen.   Voor elke aandoening is er een wetenschapsagenda, maatschappelijke agenda en implementatieagenda opgesteld. Deze agenda’s bieden een integraal plan om kennislacunes aan te pakken, stigma’s en taboes te doorbreken, en betere samenwerking en zorg te realiseren.

Drie agenda’s voor een structurele aanpak van drie veel voorkomende vrouwspecifieke aandoeningen:

• De wetenschapsagenda: richt zich op het verkleinen van kennislacunes door gerichte studies naar oorzaken, impact en behandelingen.
• De maatschappelijke agenda: zet in op bewustwording bij vrouwen, zorgverleners en beleidsmakers, met als doel stigma’s en taboes te doorbreken.
• De implementatieagenda: faciliteert multidisciplinaire samenwerking en betere zorgimplementatie in de praktijk.

Deze agenda’s vormen samen een routekaart voor een betere toekomst, waarin bekkenbodemproblemen, cyclusproblemen en hormoongerelateerdere problemen tijdig en adequaat worden erkend, herkend en behandeld, niet alleen door zorgverleners en vrouwen zelf, maar door de hele maatschappij.

Judith Huirne, hoogleraar benigne gynaecologie aan Amsterdam UMC, en Astrid Vollebregt, urogynaecoloog in het Spaarne Gasthuis, zijn de kartrekkers van het project. Zij benadrukken de urgentie: “Te veel vrouwen lijden onnodig lang omdat hun klachten niet serieus worden genomen of niet goed worden erkend en herkend. Met deze agenda’s en de vorming van een alliantie ligt er een oplossing om de zorg voor deze drie aandoeningen te verbeteren. Nu is het zaak de agenda’s uit te gaan voeren en deze aanpak uit te breiden voor andere vrouwspecifieke aandoeningen, niet alleen voor de vrouwen zelf maar voor ons allemaal.”

Een nieuwe alliantie voor vrouwspecifieke aandoeningen
Naast de publicatie van de agenda’s wordt vandaag ook de oprichting van een brede alliantie aangekondigd. Deze alliantie brengt onder andere, zorgverleners, werkgevers, beleidsmakers en patiëntenorganisaties samen om de plannen uit de agenda’s in de praktijk te brengen. De focus ligt op preventie, betere diagnostiek, behandeling en het delen van kennis, zowel binnen de zorg als met patiënten zelf.

Onnodig leed en maatschappelijke kosten voorkomen
De NVOG benadrukt dat deze structurele aanpak essentieel is. Vrouwen met aandoeningen zoals endometriose wachten gemiddeld 8 tot 10 jaar op een diagnose, met ernstige gevolgen: persoonlijk lijden, verlies van werkvermogen en een hoge druk op de samenleving.

Gebrek aan actie verergert niet alleen deze problemen, maar belemmert ook sectoren zoals zorg, onderwijs en kinderopvang. Ook Emma Lok, directeur-bestuurder WOMEN Inc. onderstreept het belang van een structurele aanpak: ”Het is essentieel voor de hele samenleving dat er een Nationale Strategie Vrouwengezondheid komt  bij de overheid met voldoende middelen en menskracht om de gezondheid van vrouwen over de volle breedte te verbeteren.”

Met de agenda’s en alliantie is een belangrijke eerste stap gezet. Samenwerking en uitvoering zijn nu van belang om echte verandering te realiseren.

Het volledige rapport en de agenda’s zijn beschikbaar via deze link.

Eerdere berichtgeving en rapporten zijn te lezen op Vrouwspecifieke aandoeningen pagina.