Deze week vermeldde omroep Brabant dat een 39-jarige moeder verdacht wordt van poging tot doodslag op en zware mishandeling van haar ongeboren kind. Volgens het Openbaar Ministerie gebruikte de vrouw drugs in de laatste vijf maanden van haar zwangerschap. De zwangere zou zich onttrokken hebben aan instanties zoals de GGZ.
De Nederlandse Vereniging voor Obstetrie en Gynaecologie (NVOG) is van mening dat een zwangere met verslavingsproblematiek optimale, multidisciplinaire zorg nodig heeft voor haar zelf en haar kind. Wij willen niet ingaan op de details van deze specifieke casus, maar we willen wel reageren op het unieke aspect van deze zaak: de strafrechtelijke vervolging van een zwangere vrouw vanwege haar verslavingsproblematiek. Wij zijn van mening dat strafvervolging geen oplossing is.
Het percentage vrouwen dat drugs gebruikt in de zwangerschap is ongeveer 1% (XTC, 4-FA, cocaïne of amfetamine)1. Het gebruik van drugs kan een gevolg zijn van onderliggende ziekte of andere omstandigheden. De zorg voor zwangeren met een verslaving is complex en vraagt om een multidisciplinaire aanpak van gynaecologen, psychiaters, neonatologen en verschillende instanties waaronder de GGZ, Raad van Kinderbescherming en verslavingszorginstellingen. In het multidisciplinaire team wordt met de zwangere een speciaal begeleidingsplan voor de zwangerschap, de bevalling en de periode erna gemaakt. Als een zwangere met verslavingsproblematiek zich aan de – in zo’n plan vastgelegde – afspraken onttrekt, is strafvervolging daarop niet het antwoord, vindt de NVOG, te meer nu verslaafde vrouwen de zorg vanwege angst voor het strafrecht kunnen gaan mijden.
Wij zien in dit soort situaties slechts ruimte voor een beroep op de Wet verplichte GGZ die, als er geen enkel alternatief is en als het kind ernstig gevaar loopt, ruimte biedt om de zwangere gedwongen op te nemen als die zich aan behandeling blijft onttrekken.
