Promotie Teska Schuurman
Op 24 maart 2025 verdedigt Teska Schuurman haar proefschrift ‘Tailored care in fertile women with cancer’ aan de Universiteit van Amsterdam. Fertiliteit kan worden aangetast bij vrouwelijke adolescenten en jongvolwassenen (AYA’s), die een oncologische behandeling ondergaan. De onderzoeken in dit proefschrift richten zich op geïndividualiseerde oncologische zorg bij AYA’s met de wens tot fertiliteitsbehoud.
In geval van een gynaecologische maligniteit kan fertiliteitssparende chirurgie (FSS) een optie zijn. Een systematische review laat zien dat FSS bij cervix-, ovarium- of endometriumcarcinoom oncologisch veilig lijkt bij de huidige selectie van patiënten met vroegstadium en laaggradige ziekte. Aangezien dit gebaseerd is op retrospectieve, heterogene studies, is er behoefte aan systematische registratie en prospectief onderzoek om de counseling te kunnen verbeteren.
Adenocarcinoom in situ van de cervix kan fertiliteitssparend worden behandeld met een LLETZ of een conisatie, als alternatief voor een hysterectomie. Internationale richtlijnen zijn niet eenduidig in hun aanbevelingen over de beste behandelingsstrategie. Onderzocht is dat beide methoden voor FSS als veilige en definitieve behandelopties beschouwd kunnen worden, mits een radicale excisie is verricht. Na FSS voor cervixcarcinoom is de optimale follow-up strategie onbekend. Het blijkt dat geïndividualiseerde follow-up mogelijk is op basis van de gecombineerde resultaten van cervicale cytologie en hoog-risico HPV-testen, waardoor bij het merendeel van de patiënten de huidige frequentie van controles kan worden verlaagd.
AYA’s met mammacarcinoom kunnen adjuvant behandeld worden met tamoxifen om de kans op een recidief te verkleinen. Tijdens de zwangerschap wordt tamoxifengebruik vaak als contra-indicatie beschouwd. Uit een review blijkt de bewijskracht hiervoor echter beperkt, waardoor gezamenlijke besluitvorming essentieel is in geval van een zwangerschapswens.
Bij kanker tijdens de zwangerschap kan chemotherapie geïndiceerd zijn, waardoor de toekomstige vruchtbaarheid mogelijk wordt aangetast. Ondanks de fysiologische onderdrukking van de ovariële functie tijdens de zwangerschap, toont een experimentele studie met zwangere muizen dat chemotherapie weldegelijk schade aan de maternale ovaria veroorzaakt.
Uit een vragenlijststudie onder vrouwelijke AYA’s blijkt dat de huidige counseling over fertiliteitspreservatie tekort schiet en dat ook het naleven van de betreffende richtlijn geoptimaliseerd dient te worden.
