Adviesgroep Kanker in de Zwangerschap

Kanker tijdens de zwangerschap komt betrekkelijk weinig voor. Om de behandeling voor vrouwen met kanker in de zwangerschap te verbeteren, is in 2012 de Adviesgroep Kanker in de Zwangerschap (AKZ) opgericht.

De Adviesgroep Kanker in de Zwangerschap (AKZ) is een landelijke multidisciplinaire adviesgroep, die schriftelijk advies geeft aan artsen die zwangere patiënten met kanker behandelen. In de adviesgroep zitten internist-oncologen, hematologen, chirurgen, radiotherapeuten, gynaecologen, klinisch farmacologen en wetenschappelijk onderzoekers naar kanker in de zwangerschap. De leden van de AKZ komen vier keer per jaar samen, waarvan twee maal telefonisch, om elkaar op de hoogte te houden van de stand van het wetenschappelijk onderzoek in de wereld.

Leden van de Adviesgroep Kanker in de Zwangerschap
C.A.R. Lok (voorzitter, gynaecologisch oncoloog), L. van Zuylen en I. Boere (secretaris, internist-oncologen), F. Amant (gynaecologisch oncoloog), I. Beerendonk (gynaecoloog), M. Bellido-Casado (hematoloog), E. Boss (gynaecoloog), H. Duvekot (perinatoloog), S. Gordijn (perinatoloog), C. de Groot (perinatoloog), S. Han (gynaecoloog), M. van den Heuvel (kinderarts), A. Huitema (klinisch farmacoloog), L. Koppert (oncologisch chirurg), P.O. N. Ottevanger (internist-oncoloog), R. Olivier (gynaecoloog), R. Painter (perinatoloog), M. van Poelgeest (gynaecologisch oncoloog), P. Poortmans (radiotherapeut), C. Schroder (internist-oncoloog), M. Smink (gynaecoloog), M. Spaanderman (perinatoloog), N. van Trommel (gynaecoloog), H. Trum (gynaecologisch oncoloog) J. van der Velden (gynaecologisch oncoloog), Witteveen (internist-oncoloog).

Adviesaanvraag
De AKZ adviseert over alle vragen met betrekking tot kanker en zwangerschap. Een advies kan worden aangevraagd door dit formulier in te vullen en te mailen naar akz@nvog.nl. Bij het aanvragen van advies is het van belang zo volledig mogelijk de medische geschiedenis weer te geven, inclusief diagnose en behandelvoorstel. Binnen 4 dagen ontvangt de verwijzer een brief met het gebundelde advies over diagnostiek, behandelplan, zorg voor het kind – en de oproep om deel te nemen aan wetenschappelijk onderzoek.
Elke ingediende casus komt terecht bij een groep deskundigen met expertise op het gebied van chemotherapie, gynaecologie, chirurgie en radiotherapie en soms radiodiagnostiek uit diverse centra in het land. De adviesgroep is geen expertgroep op alle verschillende tumoren, maar richt zich erop te adviseren over het zo goed mogelijk uitvoeren van de standaardbehandeling van een bepaalde tumor in de zwangerschap en indien aanpassingen nodig zijn, zullen die vanzelfsprekend ook worden genoemd.

Behandeling van kanker en zwangerschap
Behandeling van kanker vindt ook bij de zwangere zoveel mogelijk plaats volgens de medische richtlijnen. Welke behandeling wordt gegeven, wordt bepaald door de soort kanker, het stadium van de ziekte en eventuele andere ziekten. Bij kanker in de zwangerschap spelen diverse andere factoren mee: de zwangerschapsduur, wens met betrekking tot het behouden van de zwangerschap, de mogelijkheden van behandeling tijdens de zwangerschap, foetale groei en gezondheid en andere wensen.

Wanneer starten met de behandeling?
Men wil vaak zo snel mogelijk met de behandeling starten. Maar voor het ongeboren kind is het beter om de behandeling zo lang mogelijk uit te stellen. Hoe verder het kind ontwikkeld is, hoe minder schade het kan oplopen.

Het behandelteam moet deze belangen afwegen tijdens het multidisciplinair overleg. Het belang van de patiënt zal het zwaarst wegen. Na het 1^e trimester is het goed mogelijk om chemotherapie te geven en als dit geïndiceerd is, zal hiermee gestart kunnen worden. Vaak, maar niet altijd, is het mogelijk om een zwangerschapsduur van minimaal 37 weken te bereiken en kan vroegtijdige bevalling vermeden worden. Na 37 weken wordt soms de bevalling ingeleid om de verdere behandelingen zo goed mogelijk te laten aansluiten op al tijdens de zwangerschap gestarte behandeltrajecten.

Zwangerschap afbreken meestal niet nodig
Bij de meeste vormen van kanker is het niet noodzakelijk om de zwangerschap af te breken. Dit is wel afhankelijk van het soort kanker, het stadium waarin het wordt ontdekt en de termijn van de zwangerschap. Soms is het wel nodig om de zwangerschap te beëindigen op een vroeg moment in de zwangerschap. Dat is het geval als de behandeling echt niet kan worden uitgesteld en/of de behandeling schadelijk is voor het kind. De artsen kunnen soms adviseren de zwangerschap af te breken. Maar ook patiënte en partner kunnen zelf verzoeken om de zwangerschap te beëindigen.

Meer informatie

• Cancer in pregnancy studie
• NCIP
• Interview in blad medische oncologie
• Patient Impact Award 2020